Formele aanpak

Aan de studie van de ontwikkeling van de maatschappij en de staater zijn 2 belangrijke benaderingen - beschaafd en formeel. De eerste is gebaseerd op het feit dat het typologiecriterium het beschavingsniveau is dat door verschillende landen wordt bereikt.

Formele benadering van de studie van de samenlevingsuggereert dat de mensheid doorheen de geschiedenis, in haar ontwikkeling, bepaalde stadia (formaties) passeert die van elkaar verschillen in de basis en bovenbouw. De heldere vertegenwoordigers van de tweede aanpak zijn K.Marks en F. Engels.

Formatie - een historisch gevormd type samenleving,de basis hiervan is een bepaalde manier van materiële productie. De basis van alle sociale relaties, gebaseerd op het bovenstaande, is productie.

Formele aanpak omvat dergelijke conceptenals bovenbouw en basis. Dit laatste betekent een reeks relaties in de sfeer van de economie die worden gevormd bij de productie, uitwisseling, distributie en consumptie van materiële goederen. Tegelijkertijd is de aard van productieverhoudingen niet afhankelijk van bewustzijn en wil, maar wordt deze beïnvloed door het bereikte niveau en de behoeften van de materiële of productieve krachten van deze relaties. Onder de bovenbouw wordt begrepen het geheel van juridische, religieuze, politieke en andere opvattingen en relaties. De structuur van de bovenbouw is sociale relaties in de samenleving, bepaalde vormen van familie, manier van leven en levensstijl.

De betekenis van het formatieconcept is,dat als gevolg van de ontwikkeling van de productiekrachten geschikte productiebetrekkingen voor hen worden gecreëerd, die de bestaande relaties vervangen en het ontstaan van een nieuwe formatie bepalen.

Voor elk van hen, zekerde belangrijkste vormen van eigendom en leidende klassen in zowel politiek als economie. Agrarische beschaving correspondeert met het stadium van de primitieve, slaafse, feodale samenleving. Kapitalistisch is een industriële beschaving. De hoogste formatie werd beschouwd als de communistische, die vanuit het marxistisch oogpunt is gebouwd op de beste, economisch meer ontwikkelde basis.

Sam K.Marx onderscheidde drie formaties: primair, secundair en tertiair. Primair was het primitieve (archaïsche), het secundaire - het economische, dat de oude, Aziatische, feodale en kapitalistische (burgerlijke) productiewijzen, het tertiaire - het communistische omvatte. Dat wil zeggen, volgens deze theorie was de formatie een bepaald stadium van historische vooruitgang, die elk op progressieve en natuurlijke wijze de maatschappij dichter bij het communisme bracht.

Formele ontwikkelingsbenadering houdt inconstante, gestage en progressieve transformatie van een maatschappij van de laagste typen naar de hogere in verband met veranderingen en ontwikkeling van productiebetrekkingen. Het centrale punt van de theorie is dat de verandering van formaties plaatsvindt door klassenstrijd en sociale revolutie, die met politieke middelen de tegenstellingen oplost die ontstaan tussen de basis en de bovenbouw.

Formele benadering van de typologie van de staat is ookis gebaseerd op de marxistische doctrine van veranderingen in sociaaleconomische formaties. De historische typen van de staat (slavenbezit, feodaal, dan kapitalistisch, socialistisch) onderscheiden zich door elk van hen.

Formele aanpak heeft een aantal nadelen:

De rol van de economie in het openbare leven is overdreven;
de rol van spirituele en andere superstructurele factoren wordt onderschat;
vooraf bepaalde ontwikkeling van historische processen;
historische ontwikkeling vindt unilineair plaats;
gehechtheid aan de materialistische zienswijze.

Momenteel wordt de vormingsaanpak breder behandeld. De geschiedenis van de ontwikkeling van de mensheid wordt gezien vanuit het standpunt van voortdurende vooruitgang als gevolg van de ontwikkeling van de productiekrachten.